Pierwsza Niedziela Wielkiego Postu
Dzisiejsza niedziela była pierwotnie właściwym wstępem do Wielkiego Postu. Zbieramy się więc w najważniejszej i najstarszej bazylice poświęconej Zbawicielowi i św. Janowi Chrzcicielowi, aby pod ich przewodnictwem rozpocząć nasze przygotowanie do tajemnicy Odkupienia.
Chrystus ma być naszym pierwowzorem umartwienia i zaparcia się siebie.
Kuszenie Chrystusa nie powinno nam stwarzać trudności. Św. Grzegorz wyjaśnił je w homilii czytanej w brewiarzu. "W pokusie należy wyróżnić trzy rzeczy: sugestię, czyli podsunięcie grzesznego wyobrażenia, upodobanie i zgodę woli. W pokusach często doznamy upodobania, albo nawet zgadzamy się na nie, dlatego, że zrodzeni z grzechu ciała, nosimy w sobie to, co nam tyle przysparza walk. Lecz Bóg, który ciało swe wziął z Niepokalanej Dziewicy, przyszedł na ten świat bez grzechu, zatem nie zaznał w sobie nic z tych walk. Diabeł mógł Go kusić "per suggestionem", ale że jego dusza nie znała upodobania w grzechu, przeto całe to diabelskie pokuszenie pozostało czysto zewnętrzne i nie przedostało się do wnętrza".
Siłą Chrystusa w walce z szatanem była pokuta i ufna modlitwa. Introit dzisiejszy stanowiący jakoby motto Ewangelii, przypomina nam te środki słowami psalmu 90, który powtarza się w całej Mszy, jako klasyczny wyraz nastroju wielkopostnego.
Program wielkopostny jest nam jasno wyłożony przez św. Pawła w Lekcji: "Oto teraz czas pożądany, oto teraz dzień zbawienia". "Bo choć nie ma takiego czasu - mówi św. Leon w swym kazaniu (Jutrznia) - w którym miłosierdzie Boże nie spływałoby na nas, bo zawsze mamy dostęp do miłosierdzia Boga przez Jego własną łaskę, to jednak teraz umysły wszystkich powinny się skierować z tym większą troską ku postępowi duszy". Piękne responsoria brewiarzowe są najlepszym komentarzem dzisiejszej Mszy: "Poprawmy się z tego, cośmy w nieświadomości popełnili, byśmy potem nie szukali pokuty i nie mogli jej znaleźć, gdy nagle przerazi nas dzień śmierci. Pamiętaj o nas, Panie, i miej litość nad nami, bośmy przeciw Tobie zawinili".
Introit (Ps 90,15-16; Ps 90,1)
| Invocabit me, et ego exaudiam eum: eripiam eum, et glorificabo eum, longitudine dierum adimplebo eum. | Wzywać mnie będzie, a Ja go wysłucham. Wyratuję go i wsławię, nasycę go długim żywotem. |
| Qui habitat in adiutorio Altissimi, in protectione Dei caeli commorabitur. Gloria Patri… Invocabit me… | Kto się w opiekę oddał Najwyższemu, pod osłoną Boga niebios bezpiecznie przebywa. Chwała Ojcu… Wzywać mnie będzie… |
Kolekta
| Deus, qui Ecclesiam tuam annua quadragesimali observatione purificas: praesta familiae tuae; ut, quod a te obtinere abstinendo nititur, hoc bonis operibus exsequatur. Per Dominum nostrum… | Każdego roku, Boże, oczyszczasz Twój Kościół postem czterdziestodniowym, użycz Twej łaski Rodzinie Twojej, aby ziściła w dobrych uczynkach, co od Ciebie wstrzemięźliwością otrzymać się stara. Przez Pana naszego… |
Lekcja (2Kor 6,1-10)
Graduał (Ps 90,11-12)
| Angelis suis Deus mandavit de te, ut custodiant te in omnibus viis tuis. In manibus portabunt te, ne umquam offendas ad lapidem pedem tuum. | Aniołom swoim dał rozkaz o tobie, aby cię strzegli na wszystkich drogach twoich. Oni na rękach nosić cię będą, abyś nie zranił nogi swej o kamień. |
Traktus (Ps 90,1-7; Ps 90,11-16)
| Qui habitat in adiutorio Altissimi, in protectione Dei caeli commorabitur. Dicet Domino: Susceptor meus es tu et refugium meum: Deus meus, sperabo in eum. Quoniam ipse liberavit me de laqueo venantium et a verbo aspero. Scapulis suis obumbrabit tibi, et sub pennis eius sperabis. Scuto circumdabit te veritas eius: non timebis a timore nocturno. A sagitta volante per diem: a negotio perambulante in tenebris, a ruina et daemonio meridiano. Cadent a latere tuo mille, et decem millia a dextris tuis: tibi autem non appropinquabit. Quoniam Angelis suis mandavit de te, ut custodiant te in omnibus viis tuis. In manibus portabunt te, ne umquam offendas ad lapidem pedem tuum. Super aspidem basiliscum ambulabis, et coculcabis leonem et draconem. Quoniam in me speravit, liberabo eum: protegam eum, quoniam cognovit nomen meum. Invocabit me, et ego exaudiam eum: cum ipso sum in tribulatione. Eripiam eum, et glorificabo eum: longitudine dierum adimplebo eum, et ostendam illi salutare meum. | Kto się w opiekę oddał Najwyższemu, pod osłoną Boga niebios bezpiecznie przebywa. Rzec może Panu: Tyś mi ucieczką, Tyś dla mnie ostoją, Boże mój, w Tobie nadzieja cała. Wszak On cię wyzwolił z sideł zastawionych i z wszelkiej zgubnej przygody. On cię zasłoni skrzydłami swymi, pod Jego piórami znajdziesz schronienie. A wierność Jego jak tarcza cię osłoni. Nie ulękniesz się żadnych strachów nocnych. Ani pocisku, który godzi za dnia; żadnej zarazy szerzącej się skrycie, ani pogromu srogiego w południe. Choćby zginęło tysiąc przy twoim boku i dziesięć tysięcy po twojej prawicy: do ciebie zło się nie zbliży. Albowiem aniołom swoim dał rozkaz o tobie, aby cię strzegli na wszystkich drogach twoich. Oni na rękach nosić cię będą, abyś nie zranił nogi swej o kamień. Po żmijach i wężach stąpać będziesz, lwięta i smoki podepczesz. Iż Mnie się oddał, ratować go będę, obronię go, iż uznał me imię. Gdy wzywać Mnie będzie, Ja go też wysłucham: z nim jestem w niedoli. Wyrwę go i wsławię. Nasycę go długim żywotem i dam mu posiąść moje zbawienie. |
Ewangelia (Mt 4,1-11)
Ofertorium (Ps 90,4-5)
| Scapulis suis obumbrabit tibi Dominus, et sub pennis eius sperabis: scuto circumdabit te veritas eius. | Pan cię zasłoni skrzydłami swymi, pod Jego piórami znajdziesz schronienie, a wierność Jego jak tarcza cię osłoni. |
Sekreta
| Sacrificium quadragesimalis initii solemniter immolamus, te, Domine, deprecantes: ut, cum epularum restrictione carnalium, a noxiis quoque voluptatibus temperemus. Per Dominum nostrum… | W dniu rozpoczęcia Wielkiego Postu składamy Ci Boże ofiarę uroczystą i pokornie Ciebie błagamy, abyśmy wstrzymując się od pokarmów ciała powściągali w nas również żądze zgubnych rozkoszy. Przez Pana naszego… |
Komunia (Ps 90,4-5)
| Scapulis suis obumbrabit tibi Dominus, et sub pennis eius sperabis: scuto circumdabit te veritas eius. | Pan cię zasłoni skrzydłami swymi, pod Jego piórami znajdziesz schronienie, a wierność Jego jak tarcza cię osłoni. |
Po Komunii
| Tuis nos, Domine, sacramenti libatio sancta restauret: et a vetustate purgatos, in mysterii salutaris faciat transire consortium. Per Dominum nostrum… | Udział nasz, o Panie, w tych obrzędach ofiarnych niechaj nas odrodzi, a ze starej przewiny oczyszczonych niech wprowadzi do uczestnictwa w tajemnicy zbawienia. Przez Pana naszego… |