Πρὸς Θεσσαλονικεῖς Α

Powszechnie się przyjmuje, że Pierwszy List do Tesaloniczan stanowi najstarszy pomnik literacki twórczości św. Pawła i pierwsze pismo NT. Datę jego powstania wyznacza się na okres drugiej podróży apostolskiej, czyli rok 50/51 po Chr. List ten skierowany jest do wiernych mieszkających w Tesalonice (później: Saloniki), w stolicy rzymskiej prowincji Macedonii i siedzibie prokonsula. Miasto to leżało u wybrzeży Morza Egejskiego, przy słynnym rzymskim gościńcu (Via Egnatia), łączącym Bizancjum z Rzymem. Tego rodzaju położenie zapewniało mu rolę ważnego ośrodka życia gospodarczego, handlowego i kulturalnego. Po bitwie pod Filippi (42 przed Chr.) Tesalonika otrzymuje prawa miasta wolnego (civitas libera) z własnym samorządem sprawowanym przez pięciu lub sześciu politarchów (por. Dz 17.6).

Św. Paweł przybył tam ok. roku 50, rozpoczynając swe nauczanie w synagogach. Na owoce pracy apostolskiej nie potrzeba było długo czekać, gdyż nie tylko Żydzi, ale i znaczna liczba pogan przyjęła głoszoną przez niego Ewangelię. Wywołane z poduszczenia miejscowych przeciwników rozruchy zmuszają jednak Pawła do opuszczenia miasta (Dz 17.1-10). Gdy weźmiemy pod uwagę treść oraz rozległą tematykę obu listów, przyjąć należy, że działalność ta trwać musiała 2-3 miesięcy. Trudno bowiem przypuścić, by na założenie gminy, rekrutującej się w większości z pogan (1 Tes 1.9; 1 Tes 2.14), oraz doprowadzenie do rozkwitu i względnej stabilizacji (1 Tes 3.8) wystarczyło tylko kilka tygodni (Dz 17.2) owocnej działalności Apostoła (1 Tes 2.7-12). Po opuszczeniu Tesaloniki św. Paweł wywiera wpływ na tamtejszy Kościół za pośrednictwem swych przedstawicieli lub listów.

Jakkolwiek życie religijne i społeczne wiernych tego Kościoła było na ogół zadowalające, to jednak nie zabrakło również cieni. Tym brakom w wierze (por. 1 Tes 3.10) chce Apostoł zaradzić za pośrednictwem listu. Niedociągnięcia te były następujące: 1. Nawróceni na chrześcijaństwo poganie przekonani byli o rychłym nadejściu końca świata, wobec czego ogarnęła ich apatia w stosunku do wszelkich przejawów życia codziennego, a w szczególności ekonomiczno-etycznego (1 Tes 4.3nn); 2. z niewłaściwą interpretacją zapowiedzi eschatologicznych łączyli niepokój o los umarłych oraz obawy związane z osobistym uczestnictwem w powtórnym przyjściu Chrystusa na sąd ostateczny - paruzji (1 Tes 4.13nn); 3. judeochrześcijanie nie mogli pojąć faktu ustania przepisów obrzędowych ST.

W tym kierunku idą zatem rozwiązania trudności i pouczenia apostolskie tego listu.

1

Pozdrowienie
Pierwszy List do Tesaloniczan był zredagowany - jak się już zaznaczyło - podczas drugiej podróży misyjnej św. Pawła. Towarzyszami Apostoła w tej podróży byli Sylwan i Tymoteusz. Oni właśnie zastąpili Marka i Barnabę. Pierwszego Paweł nie odważył się zabrać ze sobą w drugą podróż, pamiętając o kłopotach pierwszej wspólnej wyprawy, drugi chyba sam zrezygnował ze współpracy z Pawłem, gdy na nic nie zdały się jego zabiegi o uczestnictwo Marka w drugiej podróży. Odbiorcami Listu, zaczynającego się od pozdrowień, które przesyła Paweł od siebie i od swoich nowych towarzyszy apostolskiego trudu, był Kościół w Tesalonice. Jest to Kościół, czyli zgromadzenie Boże w Panu Jezusie Chrystusie, a więc społeczność na wskroś sakralna, nabyta na własność przez mękę i śmierć Jezusa. Przedmiotem życzeń rozpoczynających Listy Pawła jest prawie zawsze łaska i pokój, czyli te dobra nadprzyrodzone, które każdy chrześcijanin winien sobie cenić najbardziej.
Παῦλος καὶ Σιλουανὸς καὶ Τιμόθεος τῇ ἐκκλησίᾳ Θεσσαλονικέων ἐν θεῷ πατρὶ καὶ κυρίῳ Ἰησοῦ Χριστῷ, χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη.	Paulus, et Silvanus, et Timotheus ecclesiæ Thessalonicensium in Deo Patre, et Domino Jesu Christo.	Paweł, i Sylwan, i Tymoteusz (społeczności) wywołanych* Tesaloniczan w Bogu Ojcu i Panu, Jezusie Pomazańcu; łaska wam i pokój. Tu podaje się znaczenie etymologiczne. W Nowym Testamencie oznacza Kościół Powszechny bądź jego lokalną gminę. Bliżej o semantyce zob. przypis do Dz 5.11* . Przypis ten dotyczy także pozostałych miejsc tej księgi, w których powyższe słowo występuje. Tu znaczenie etymologiczne, normalnie już jak imię własne: "Chrystus". Przypis ten dotyczy także pozostałych miejsc tej księgi, w których powyższe słowo występuje. * Inne lekcje: "pokój od Boga i Pana, Jezusa Pomazańca"; "pokój od Boga Ojca i Pana, Jezusa Pomazańca": "pokój od Boga, Ojca naszego i Pana, Jezusa Pomazańca"; "pokój od Boga Ojca i Pana naszego. Jezusa Pomazańca"; "pokój od Boga, Ojca naszego, i Pana naszego, Jezusa Pomazańca".
Podziękowanie
Εὐχαριστοῦμεν τῷ θεῷ πάντοτε περὶ πάντων ὑμῶν μνείαν ποιούμενοι ἐπὶ τῶν προσευχῶν ἡμῶν, ἀδιαλείπτως	Gratia vobis, et pax. Gratias agimus Deo semper pro omnibus vobis, memoriam vestri facientes in orationibus nostris sine intermissione,	Dziękujemy Bogu każdej chwili za wszystkich was, wspomnienie czyniąc sobie w modlitwach naszych, nieustannie
μνημονεύοντες ὑμῶν τοῦ ἔργου τῆς πίστεως καὶ τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ὑπομονῆς τῆς ἐλπίδος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς ἡμῶν,	memores operis fidei vestræ, et laboris, et caritatis, et sustinentiæ spei Domini nostri Jesu Christi, ante Deum et Patrem nostrum:	przypominając sobie (o) waszym dziele wiary, i (o) trudzie miłości, i (o) wytrwałości nadziei (co do) Pana naszego, Jezusa Pomazańca przed Bogiem i Ojcem naszym,
Wiara godna uznania
εἰδότες, ἀδελφοὶ ἠγαπημένοι ὑπὸ τοῦ θεοῦ, τὴν ἐκλογὴν ὑμῶν,	scientes, fratres dilecti a Deo, electionem vestram:	wiedząc, bracia umiłowani przez Boga, (o) wybraniu waszym,
ὅτι τὸ εὐαγγέλιον ἡμῶν οὐκ ἐγενήθη εἰς ὑμᾶς ἐν λόγῳ μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν δυνάμει καὶ ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πληροφορίᾳ πολλῇ, καθὼς οἴδατε οἷοι ἐγενήθημεν ἐν ὑμῖν δι᾽ ὑμᾶς.	quia Evangelium nostrum non fuit ad vos in sermone tantum, sed et in virtute, et in Spiritu Sancto, et in plenitudine multa, sicut scitis quales fuerimus in vobis propter vos.	bo dobra nowina nasza nie stała się w was w słowie jedynie, ale i w mocy, i w Duchu Świętym, i [w] pełni wielkiej, tak jak wiecie, jakimi staliśmy się [w] was dla was.
καὶ ὑμεῖς μιμηταὶ ἡμῶν ἐγενήθητε καὶ τοῦ κυρίου, δεξάμενοι τὸν λόγον ἐν θλίψει πολλῇ μετὰ χαρᾶς πνεύματος ἁγίου,	Et vos imitatores nostri facti estis, et Domini, excipientes verbum in tribulatione multa, cum gaudio Spiritus Sancti:	I wy naśladowcami naszymi staliście się i Pana, przyjąwszy słowo w utrapieniu wielkim z radością Ducha Świętego,
ὥστε γενέσθαι ὑμᾶς τύπον πᾶσιν τοῖς πιστεύουσιν ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ ἐν τῇ Ἀχαΐᾳ.	ita ut facti sitis forma omnibus credentibus in Macedonia, et in Achaia.	tak że stać się wy wzorem* (dla) wszystkich wierzących w Macedonii i w Achai. * Składniej: "staliście się wzorem".
ἀφ᾽ ὑμῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος τοῦ κυρίου οὐ μόνον ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ Ἀχαΐᾳ, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ τόπῳ ἡ πίστις ὑμῶν ἡ πρὸς τὸν θεὸν ἐξελήλυθεν, ὥστε μὴ χρείαν ἔχειν ἡμᾶς λαλεῖν τι.	A vobis enim diffamatus est sermo Domini, non solum in Macedonia, et in Achaia, sed et in omni loco fides vestra, quæ est ad Deum, profecta est ita ut non sit nobis necesse quidquam loqui.	Od was bowiem rozbrzmiało słowo Pana nie jedynie w Macedonii i [w ] Achai, ale w każdym miejscu wiara wasza, (ta) względem Boga, wyszła, tak że nie potrzebę mieć my* mówić coś: * Składniej: "my mamy". Całe zdanie skutkowe: "tak że nie mamy potrzeby mówić czegoś".
αὐτοὶ γὰρ περὶ ἡμῶν ἀπαγγέλλουσιν ὁποίαν εἴσοδον ἔσχομεν πρὸς ὑμᾶς, καὶ πῶς ἐπεστρέψατε πρὸς τὸν θεὸν ἀπὸ τῶν εἰδώλων δουλεύειν θεῷ ζῶντι καὶ ἀληθινῷ	Ipsi enim de nobis annuntiant qualem introitum habuerimus ad vos: et quomodo conversi estis ad Deum a simulacris, servire Deo vivo, et vero,	sami bowiem o nas oznajmiają, jakie wejście mieliśmy do was i jak zawróciliście do Boga od wizerunków, (by) służyć Bogu żyjącemu i prawdziwemu O posągach bóstw.
καὶ ἀναμένειν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐκ τῶν οὐρανῶν, ὃν ἤγειρεν ἐκ τῶν νεκρῶν, Ἰησοῦν τὸν ῥυόμενον ἡμᾶς ἐκ τῆς ὀργῆς τῆς ἐρχομένης.	et exspectare Filium ejus de cælis (quem suscitavit a mortuis) Jesum, qui eripuit nos ab ira ventura.	i oczekiwać Syna Jego z niebiosów, którego wskrzesił z martwych, Jezusa, wyciągającego nas z gniewu przychodzącego.

2

Służba Pawła w Tesalonice
Αὐτοὶ γὰρ οἴδατε, ἀδελφοί, τὴν εἴσοδον ἡμῶν τὴν πρὸς ὑμᾶς ὅτι οὐ κενὴ γέγονεν,	Nam ipsi scitis, fratres, introitum nostrum ad vos, quia non inanis fuit:	Sami bowiem wiecie, bracia, (o) wejściu naszym do was, że nie puste stało się,
Pamiętać należy, że swoją działalność w Tesalonice rozpoczął Paweł po - jednodniowym tylko co prawda, lecz uciążliwym - pobycie w więzieniu Filippi, po biczowaniu go razem z Sylwanem i wyrzuceniu poza miasto. Cierpienia nie załamały Pawła ani nie osłabiły bynajmniej jego apostolskiego ducha. Przypomina się to, co Paweł napisze nieco późnij z całą świadomością Koryntianom: Ten, który nas pociesza w każdym naszym ucisku, byśmy sami mogli pocieszać tych, co są w jakimkolwiek ucisku tą pociechą, której doznajemy od Boga. Jk bowiem obfitują w nas cierpienia Chrystusa, tak też wielkiej doznajemy przez Chrystusa pociechy (2Kor 1.4).
ἀλλὰ προπαθόντες καὶ ὑβρισθέντες, καθὼς οἴδατε, ἐν Φιλίπποις ἐπαρρησιασάμεθα ἐν τῷ θεῷ ἡμῶν λαλῆσαι πρὸς ὑμᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἐν πολλῷ ἀγῶνι.	sed ante passi, et contumeliis affecti (sicut scitis) in Philippis, fiduciam habuimus in Deo nostro, loqui ad vos Evangelium Dei in multa sollicitudine.	ale wcześniej doznawszy cierpienia i doznawszy obrazy, jak wiecie, w Filippach, okazaliśmy otwartość w Bogu naszym, (tak że) powiedzieć do was dobrą nowinę Boga w wielkiej walce.
ἡ γὰρ παράκλησις ἡμῶν οὐκ ἐκ πλάνης οὐδὲ ἐξ ἀκαθαρσίας οὐδὲ ἐν δόλῳ,	Exhortatio enim nostra non de errore, neque de immunditia, neque in dolo,	Bo zachęta nasza nie z łudzenia, ani z nieczystości, ani w podstępie,
ἀλλὰ καθὼς δεδοκιμάσμεθα ὑπὸ τοῦ θεοῦ πιστευθῆναι τὸ εὐαγγέλιον, οὕτως λαλοῦμεν, οὐχ ὡς ἀνθρώποις ἀρέσκοντες ἀλλὰ θεῷ τῷ δοκιμάζοντι τὰς καρδίας ἡμῶν.	sed sicut probati sumus a Deo ut crederetur nobis Evangelium: ita loquimur non quasi hominibus placentes, sed Deo, qui probat corda nostra.	ale jak jesteśmy wypróbowani przez Boga (by) mieć powierzoną dobrą nowinę, tak mówimy, nie jak ludziom (starający się przypodobać), ale Bogu, próbującemu serca nasze. Według oryginału chodzi o czynność teraźniejszą niedokonaną od "przypodobać się".
οὔτε γάρ ποτε ἐν λόγῳ κολακείας ἐγενήθημεν, καθὼς οἴδατε, οὔτε ἐν προφάσει πλεονεξίας, θεὸς μάρτυς,	Neque enim aliquando fuimus in sermone adulationis, sicut scitis: neque in occasione avaritiæ: Deus testis est:	Ani bowiem kiedykolwiek w słowie schlebiania staliśmy się, jak wiecie, ani w pozorze zachłanności, Bóg świadkiem.
οὔτε ζητοῦντες ἐξ ἀνθρώπων δόξαν οὔτε ἀφ᾽ ὑμῶν οὔτε ἀπ᾽ ἄλλων,	nec quærentes ab hominibus gloriam, neque a vobis, neque ab aliis.	ani szukającymi od ludzi chwały, ani od was. ani od innych,
δυνάμενοι ἐν βάρει εἶναι ὡς Χριστοῦ ἀπόστολοι. ἀλλὰ ἐγενήθημεν νήπιοι ἐν μέσῳ ὑμῶν, ὡς ἐὰν τροφὸς θάλπῃ τὰ ἑαυτῆς τέκνα,	Cum possemus vobis oneri esse ut Christi apostoli: sed facti sumus parvuli in medio vestrum, tamquam si nutrix foveat filios suos.	mogąc w ciężarze być jako Pomazańca wysłannicy, ale staliśmy się niemowlętami* w środku was. Jak (by) karmicielka pielęgnowała swoje dzieci, * W formie spolszczonej: "apostołowie". ** Inna lekcja: "mili".
οὕτως ὁμειρόμενοι ὑμῶν εὐδοκοῦμεν μεταδοῦναι ὑμῖν οὐ μόνον τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἀλλὰ καὶ τὰς ἑαυτῶν ψυχάς, διότι ἀγαπητοὶ ἡμῖν ἐγενήθητε.	Ita desiderantes vos, cupide volebamus tradere vobis non solum Evangelium Dei, sed etiam animas nostras: quoniam carissimi nobis facti estis.	tak będąc tkliwymi (dla) was mamy upodobanie, (by) przekazać wam nie jedynie dobrą nowinę Boga, ale i swoje dusze, dlatego że umiłowanymi nam staliście się.
μνημονεύετε γάρ, ἀδελφοί, τὸν κόπον ἡμῶν καὶ τὸν μόχθον· νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν ἐκηρύξαμεν εἰς ὑμᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ.	Memores enim estis, fratres, laboris nostri, et fatigationis: nocte ac die operantes, ne quem vestrum gravaremus, prædicavimus in vobis Evangelium Dei.	Przypominacie sobie bowiem, bracia, (o) trudzie naszym i (o) mozole: nocą i dniem pracując ku nie obciążyć kogoś (z) was, ogłosiliśmy przed wami dobrą nowinę Boga.
ὑμεῖς μάρτυρες καὶ ὁ θεός, ὡς ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν,	Vos testes estis, et Deus, quam sancte, et juste, et sine querela, vobis, qui credidistis, fuimus:	Wy świadkami i Bóg, jak świątobliwie, i sprawiedliwie, i nienagannie (dla) was wierzących staliśmy się,
καθάπερ οἴδατε, ὡς ἕνα ἕκαστον ὑμῶν ὡς πατὴρ τέκνα ἑαυτοῦ	sicut scitis, qualiter unumquemque vestrum (sicut pater filios suos)	tak jak wiecie, że jednego każdego (z) was jak ojciec dzieci swoje,
παρακαλοῦντες ὑμᾶς καὶ παραμυθούμενοι καὶ μαρτυρόμενοι εἰς τὸ περιπατεῖν ὑμᾶς ἀξίως τοῦ θεοῦ τοῦ καλοῦντος ὑμᾶς εἰς τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν καὶ δόξαν.	deprecantes vos, et consolantes, testificati sumus, ut ambularetis digne Deo, qui vocavit vos in suum regnum et gloriam.	zachęcając was, i pocieszając, i świadcząc ku postępować wy* w sposób godny Boga, powołującego** was do swojego królestwa i chwały. * Składniej: "abyście postępowali". ** Inna lekcja: "który powołał".
Καὶ διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς εὐχαριστοῦμεν τῷ θεῷ ἀδιαλείπτως, ὅτι παραλαβόντες λόγον ἀκοῆς παρ᾽ ἡμῶν τοῦ θεοῦ ἐδέξασθε οὐ λόγον ἀνθρώπων ἀλλὰ καθώς ἐστιν ἀληθῶς λόγον θεοῦ, ὃς καὶ ἐνεργεῖται ἐν ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν.	Ideo et nos gratias agimus Deo sine intermissione: quoniam cum accepissetis a nobis verbum auditus Dei, accepistis illud, non ut verbum hominum, sed (sicut est vere) verbum Dei, qui operatur in vobis, qui credidistis:	I przez to i my dziękujemy Bogu nieustannie, albowiem przyjąwszy słowo wiadomości od nas (o) Bogu, otrzymaliście nie słowo ludzi, ale, jak jest prawdziwie, słowo Boga, który i działa w was wierzących.
ὑμεῖς γὰρ μιμηταὶ ἐγενήθητε, ἀδελφοί, τῶν ἐκκλησιῶν τοῦ θεοῦ τῶν οὐσῶν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ὅτι τὰ αὐτὰ ἐπάθετε καὶ ὑμεῖς ὑπὸ τῶν ἰδίων συμφυλετῶν καθὼς καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων,	vos enim imitatores facti estis, fratres, ecclesiarum Dei, quæ sunt in Judæa in Christo Jesu: quia eadem passi estis et vos a contribulibus vestris, sicut et ipsi a Judæis:	Wy bowiem naśladowcami staliście się, bracia, (społeczności) wywołanych Boga, będących w Judei w Pomazańcu Jezusie, bo te same* wycierpieliście i wy od własnych współziomków jak i oni od Judejczyków, * Domyślnie: prześladowania.
τῶν καὶ τὸν κύριον ἀποκτεινάντων Ἰησοῦν καὶ τοὺς προφήτας καὶ ἡμᾶς ἐκδιωξάντων καὶ θεῷ μὴ ἀρεσκόντων καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐναντίων,	qui et Dominum occiderunt Jesum, et prophetas, et nos persecuti sunt, et Deo non placent, et omnibus hominibus adversantur,	(tych) i Pana (którzy zabili), Jezusa, i proroków, i nas (którzy zaczęli srogo ścigać), i Bogu nie (którzy starają się przypodobać), i wszystkim ludziom przeciwni, Inna lekcja: "swoich proroków". ** W oryginale imiesłów oznaczający czynność trwałą niedokonaną od słowa "przypodobać się".
κωλυόντων ἡμᾶς τοῖς ἔθνεσιν λαλῆσαι ἵνα σωθῶσιν, εἰς τὸ ἀναπληρῶσαι αὐτῶν τὰς ἁμαρτίας πάντοτε. ἔφθασεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος.	prohibentes nos gentibus loqui ut salvæ fiant, ut impleant peccata sua semper: pervenit enim ira Dei super illos usque in finem.	którzy powstrzymują nas poganom powiedzieć, aby dali się zbawić, ku wypełnić się ich grzechy każdej chwili. Pospieszył się zaś przeciwko nim gniew ku końcowi. "poganom powiedzieć" - sens: byśmy nie powiedzieli poganom. ** "ku wypełnić się ich grzechy każdej chwili" - należy odnieść do "Judejczyków". Zwrot ten oznacza skutek wszystkich czynności określonych imiesłowami w wierszach 15 i 16.
Paweł pragnie zobaczyć Tesaloniczan
Ἡμεῖς δέ, ἀδελφοί, ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς καιρὸν ὥρας, προσώπῳ οὐ καρδίᾳ, περισσοτέρως ἐσπουδάσαμεν τὸ πρόσωπον ὑμῶν ἰδεῖν ἐν πολλῇ ἐπιθυμίᾳ.	Nos autem fratres desolati a vobis ad tempus horæ, aspectu, non corde, abundantius festinavimus faciem vestram videre cum multo desiderio:	My zaś, bracia, osieroceni z was na stosowną porę czasu, obliczem, nie sercem, obficiej wykazaliśmy gorliwość, (by) oblicze wasze zobaczyć, w wielkim pragnieniu. W innych miejscach miewa sens negatywny: pożądanie.
διότι ἠθελήσαμεν ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς, ἐγὼ μὲν Παῦλος καὶ ἅπαξ καὶ δίς, καὶ ἐνέκοψεν ἡμᾶς ὁ Σατανᾶς.	quoniam voluimus venire ad vos, ego quidem Paulus, et semel, et iterum: sed impedivit nos Satanas.	Dlatego zechcieliśmy przyjść do was: ja Paweł, i raz i dwakroć, i przeszkodził nam szatan.
τίς γὰρ ἡμῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ ἢ στέφανος καυχήσεως ἢ οὐχὶ καὶ ὑμεῖς ἔμπροσθεν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ἐν τῇ αὐτοῦ παρουσίᾳ;	Quæ est enim nostra spes aut gaudium, aut corona gloriæ? nonne vos ante Dominum nostrum Jesum Christum estis in adventu ejus?	Kto bowiem naszą nadzieją, czy radością, czy wieńcem dumy - czy nie i wy przed Panem naszym, Jezusem, podczas Jego przybycia?
ὑμεῖς γάρ ἐστε ἡ δόξα ἡμῶν καὶ ἡ χαρά.	vos enim estis gloria nostra et gaudium.	Wy bowiem jesteście chwałą naszą i radością.

3

Zachęcające wieści od Tymoteusza
Διὸ μηκέτι στέγοντες εὐδοκήσαμεν καταλειφθῆναι ἐν Ἀθήναις μόνοι	Propter quod non sustinentes amplius, placuit nobis remanere Athenis, solis:	Dlatego już nie wytrzymując, znaleźliśmy upodobanie, (by) zostać pozostawionymi w Atenach sami
καὶ ἐπέμψαμεν Τιμόθεον, τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν καὶ συνεργὸν τοῦ θεοῦ ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸ στηρίξαι ὑμᾶς καὶ παρακαλέσαι ὑπὲρ τῆς πίστεως ὑμῶν	et misimus Timotheum fratrem nostrum, et ministrum Dei in Evangelio Christi, ad confirmandos vos, et exhortandos pro fide vestra:	i posłaliśmy Tymoteusza, brata naszego i współpracownika Boga w dobrej nowinie Pomazańca* ku utwierdzić was i zachęcić** co do wiary waszej, * Zob. 1.1 . Inne lekcje zamiast "i współpracownika Boga w dobrej nowinie Pomazańca": "i współpracownika w dobrej nowinie Pomazańca"; "i sługę w dobrej nowinie Pomazańca"; "i sługę Boga w dobrej nowinie Pomazańca"; "sługę i współpracownika Boga w dobrej nowinie Pomazańca"; "i sługę Boga i współpracownika naszego w dobrej nowinie Pomazańca"; "i współpracownika naszego i Sługę Jego w dobrej nowinie Boga i współpracownika Pomazańca"; "i współpracownika dobrej nowiny Boga i Ojca Pomazańca". "ku utwierdzić was i zachęcić" - wyrażenie oznaczające zamierzony skutek po "posłaliśmy".
Ponieważ Paweł sam nie mógł udać się do Tesaloniki, a równocześnie było mu bardzo ciężko pozostawać dłużej bez dokładniejszych wieści o młodej wspólnocie, posłał tam Tymoteusza, o którym tak chlubnie będzie się wyrażał w jednym z listów więziennych (Flp 2.19-22), a tu określa go zaszczytnym mianem brata naszego i sługi Bożego w głoszeniu Ewangelii.
τὸ μηδένα σαίνεσθαι ἐν ταῖς θλίψεσιν ταύταις. αὐτοὶ γὰρ οἴδατε ὅτι εἰς τοῦτο κείμεθα·	ut nemo moveatur in tribulationibus istis: ipsi enim scitis quod in hoc positi sumus.	(by) nikt (nie) chwiać się* wśród utrapień tych. Sami bowiem wiecie, że do tego jesteśmy położeni. * Składniej: "by nikt nie chwiał się".
καὶ γὰρ ὅτε πρὸς ὑμᾶς ἦμεν, προελέγομεν ὑμῖν ὅτι μέλλομεν θλίβεσθαι, καθὼς καὶ ἐγένετο καὶ οἴδατε.	Nam et cum apud vos essemus, prædicebamus vobis passuros nos tribulationes, sicut et factum est, et scitis.	I bowiem gdy przy was byliśmy, wcześniej mówiliśmy wam, że mamy być trapieni, tak jak i stało się i wiecie. "mamy być trapieni" - w oryginale opisowe futurum zamiast: "będziemy trapieni".
διὰ τοῦτο κἀγὼ μηκέτι στέγων ἔπεμψα εἰς τὸ γνῶναι τὴν πίστιν ὑμῶν, μή πως ἐπείρασεν ὑμᾶς ὁ πειράζων καὶ εἰς κενὸν γένηται ὁ κόπος ἡμῶν.	Propterea et ego amplius non sustinens, misi ad cognoscendam fidem vestram: ne forte tentaverit vos is qui tentat, et inanis fiat labor noster.	Przez to i ja już nie wytrzymując, posłałem ku poznać wiarę waszą, czy nie jakoś doświadczył was doświadczający i na puste stał się* trud nasz. * Składniej: "by nie na puste stał się".
Ἄρτι δὲ ἐλθόντος Τιμοθέου πρὸς ἡμᾶς ἀφ᾽ ὑμῶν καὶ εὐαγγελισαμένου ἡμῖν τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην ὑμῶν καὶ ὅτι ἔχετε μνείαν ἡμῶν ἀγαθὴν πάντοτε, ἐπιποθοῦντες ἡμᾶς ἰδεῖν καθάπερ καὶ ἡμεῖς ὑμᾶς,	Nunc autem veniente Timotheo ad nos a vobis, et annuntiante nobis fidem et caritatem vestram, et quia memoriam nostri habetis bonam semper, desiderantes nos videre, sicut et nos quoque vos:	Właśnie zaś (gdy przyszedł) Tymoteusz do nas od was i (gdy ogłosił dobrą nowinę) nam (o) wierze i miłości waszej, i że macie wspomnienie (o) nas dobre każdej chwili, pragnąc nas zobaczyć tak jak i my was,
διὰ τοῦτο παρεκλήθημεν, ἀδελφοί, ἐφ᾽ ὑμῖν ἐπὶ πάσῃ τῇ ἀνάγκῃ καὶ θλίψει ἡμῶν διὰ τῆς ὑμῶν πίστεως,	ideo consolati sumus, fratres, in vobis in omni necessitate et tribulatione nostra, per fidem vestram,	przez to doznaliśmy zachęty, bracia, z powodu was w każdej konieczności i utrapieniu naszym przez waszą wiarę,
ὅτι νῦν ζῶμεν ἐὰν ὑμεῖς στήκετε ἐν κυρίῳ.	quoniam nunc vivimus, si vos statis in Domino.	bo teraz żyjemy, jeśli wy trwacie w Panu.
τίνα γὰρ εὐχαριστίαν δυνάμεθα τῷ θεῷ ἀνταποδοῦναι περὶ ὑμῶν ἐπὶ πάσῃ τῇ χαρᾷ ᾗ χαίρομεν δι᾽ ὑμᾶς ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ ἡμῶν,	Quam enim gratiarum actionem possumus Deo retribuere pro vobis in omni gaudio, quo gaudemus propter vos ante Deum nostrum,	Jakie bowiem dziękowanie możemy Bogu oddać w zamian za was z powodu całej radości, którą radujemy się przez was przed Bogiem naszym.
νυκτὸς καὶ ἡμέρας ὑπερεκπερισσοῦ δεόμενοι εἰς τὸ ἰδεῖν ὑμῶν τὸ πρόσωπον καὶ καταρτίσαι τὰ ὑστερήματα τῆς πίστεως ὑμῶν;	nocte ac die abundantius orantes, ut videamus faciem vestram, et compleamus ea quæ desunt fidei vestræ?	nocą i dniem ponad wszelką miarę prosząc ku zobaczyć* wasze oblicze i wydoskonalić braki wiary waszej? * "ku zobaczyć" - sens zamiarowy: "by zobaczyć".
Αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς καὶ πατὴρ ἡμῶν καὶ ὁ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς κατευθύναι τὴν ὁδὸν ἡμῶν πρὸς ὑμᾶς·	Ipse autem Deus, et Pater noster, et Dominus noster Jesus Christus, dirigat viam nostram ad vos.	Sam zaś Bóg i Ojciec nasz i Pan nasz, Jezus, oby wyprostował drogę naszą do was;
ὑμᾶς δὲ ὁ κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς πάντας καθάπερ καὶ ἡμεῖς εἰς ὑμᾶς,	Vos autem Dominus multiplicet, et abundare faciat caritatem vestram in invicem, et in omnes, quemadmodum et nos in vobis:	was zaś Pan oby uczynił większymi i oby uczynił obfitującymi miłością ku jedni drugim i ku wszystkim, tak jak i my ku wam,
εἰς τὸ στηρίξαι ὑμῶν τὰς καρδίας ἀμέμπτους ἐν ἁγιωσύνῃ ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς ἡμῶν ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ μετὰ πάντων τῶν ἁγίων αὐτοῦ.	ad confirmanda corda vestra sine querela in sanctitate, ante Deum et Patrem nostrum, in adventu Domini nostri Jesu Christi cum omnibus sanctis ejus. Amen.	ku utwierdzić wasze serca (jako) nienaganne w uświęceniu przed Bogiem i Ojcem naszym podczas przybycia Pana naszego, Jezusa, z wszystkimi świętymi Jego. [Amen.] Inne lekcje zamiast "Jego. Amen": "Jego"; "Amen".

4

Życie podobające się Bogu
Λοιπὸν οὖν, ἀδελφοί, ἐρωτῶμεν ὑμᾶς καὶ παρακαλοῦμεν ἐν κυρίῳ Ἰησοῦ, ἵνα καθὼς παρελάβετε παρ᾽ ἡμῶν τὸ πῶς δεῖ ὑμᾶς περιπατεῖν καὶ ἀρέσκειν θεῷ, καθὼς καὶ περιπατεῖτε, ἵνα περισσεύητε μᾶλλον.	De cetero ergo, fratres, rogamus vos et obsecramus in Domino Jesu, ut quemadmodum accepistis a nobis quomodo oporteat vos ambulare, et placere Deo, sic et ambuletis ut abundetis magis.	W końcu więc, bracia, prosimy was i zachęcamy w Panu, Jezusie, aby jak przyjęliście od nas (to) jak trzeba, (by) wy postępować* i przypodobać się** Bogu, jak i postępujecie, aby obfitowalibyście bardziej. * Składniej: "byście postępowali". ** Składniej: "byście przypodobali się"; ściśle chodzi o czynność trwałą niedokonaną.
οἴδατε γὰρ τίνας παραγγελίας ἐδώκαμεν ὑμῖν διὰ τοῦ κυρίου Ἰησοῦ.	Scitis enim quæ præcepta dederim vobis per Dominum Jesum.	Wiecie bowiem, jakie nakazy daliśmy wam w obecności Pana, Jezusa.
τοῦτο γάρ ἐστιν θέλημα τοῦ θεοῦ, ὁ ἁγιασμὸς ὑμῶν, ἀπέχεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ τῆς πορνείας,	Hæc est enim voluntas Dei, sanctificatio vestra: ut abstineatis vos a fornicatione,	To bowiem jest wolą Boga: uświęcenie wasze, (by) powstrzymywać się wy* od nierządu, * Składniej: "byście powstrzymywali się".
Choć Paweł przebywał w Tesalonice stosunkowo krótko, to jednak zdołał przekazać mieszkańcom tego miasta wiele zasadniczych prawd chrześcijaństwa. Musiał to czynić w sposób, który utkwił głęboko w umysłach i sercach Tesaloniczan. Inaczej nie odwoływałby się w listach tak bardzo często do owych dni swego osobistego głoszenia Ewangelii w Tesalonice. Do pierwotnego entuzjazmu Tesaloniczan nawiązuje Paweł również, podając zwięzłe zasady świętości na co dzień. Ilekroć uczucie bierze górę w nauce głoszonej przez Apostoła, wówczas prawie z zasady nazywa on wiernych braćmi. Jest to termin przed-Pawłowy, szczególnie dobrze wyrażający ideę miłości, którą darzyć się winni wszyscy chrześcijanie. Prośba Pawła jest w tym wypadku wyjątkowo natarczywa. Apostoł nie tylko prosi, ale i zaklina, nie tylko liczy na własny autorytet, lecz odwołuje się do powagi samego Chrystusa. Przedmiotem tej niezwykłej prośby jest sprawa duchowego postępu Tesaloniczan. Doskonałość w ujęciu chrześcijańskim nie ma w sobie nic ze spokojnego błogostanu. Doskonałość chrześcijańska jest wspinaniem się wyżej i wyżej, jest ciągłym marszem naprzód. Gdy człowiek zaniedba choć na chwilę troskę o ów postęp, cofa się w sposób bardzo widoczny, traci nawet to, co było jego udziałem w momencie pierwszego religijnego uniesienia. Tak chyba musiało być i w życiu Tesaloniczan. Zdarzyły się pewne zaniedbania związane z niebezpieczną psychozą nadchodzącego już rzekomo końca świata. Paweł przypomina pierwszy entuzjazm Tesaloniczan i ich piękną, pełną ufności uległość wszystkim jego poleceniom. Podobanie się Bogu jest ostatecznym celem wszystkich wysiłków ascetycznych chrześcijanina. Człowiek sam, jego wewnętrzne zadowolenie, nawet jego doskonałość, choćby była najbardziej wzniosła sama w sobie, bez chęci przypodobania się Bogu nie może być głównym przedmiotem troski o postęp duchowy.
εἰδέναι ἕκαστον ὑμῶν τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ,	ut sciat unusquisque vestrum vas suum possidere in sanctificatione, et honore:	(by) umieć każdy* (z) was swoje naczynie** nabywać w uświęceniu i szacunku, * Składniej: "by każdy umiał". ** Niezbyt jasna metafora. Może odnosić się do żony (tak interpretacja rabinistyczna), ale takie do własnego ciała.
μὴ ἐν πάθει ἐπιθυμίας καθάπερ καὶ τὰ ἔθνη τὰ μὴ εἰδότα τὸν θεόν,	non in passione desiderii, sicut et gentes, quæ ignorant Deum:	nie w namiętności pożądania tak jak i poganie nie znający Boga,
τὸ μὴ ὑπερβαίνειν καὶ πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγματι τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, διότι ἔκδικος κύριος περὶ πάντων τούτων, καθὼς καὶ προείπαμεν ὑμῖν καὶ διεμαρτυράμεθα.	et ne quis supergrediatur, neque circumveniat in negotio fratrem suum: quoniam vindex est Dominus de his omnibus, sicut prædiximus vobis, et testificati sumus.	(by) nie wykraczać przeciwko i oszukiwać w sprawie* brata jego, dlatego że obrońcą Pan co do wszystkich tych, jak i wcześniej powiedzieliśmy wam i zaświadczyliśmy. Sens szerszy: w działaniu. Sens szeroki: człowieka. * Z domyślnym: rzeczy, wykroczeń.
οὐ γὰρ ἐκάλεσεν ἡμᾶς ὁ θεὸς ἐπὶ ἀκαθαρσίᾳ ἀλλ᾽ ἐν ἁγιασμῷ.	Non enim vocavit nos Deus in immunditiam, sed in sanctificationem.	Nie bowiem powołał nas Bóg do nieczystości, ale na uświęcenie.
τοιγαροῦν ὁ ἀθετῶν οὐκ ἄνθρωπον ἀθετεῖ ἀλλὰ τὸν θεὸν τὸν διδόντα τὸ πνεῦμα αὐτοῦ τὸ ἅγιον εἰς ὑμᾶς.	Itaque qui hæc spernit, non hominem spernit, sed Deum: qui etiam dedit Spiritum suum Sanctum in nobis.	Przeto odrzucający nie człowieka odrzuca, ale Boga, (Tego) [i] dającego Ducha Jego* Świętego do was.
Περὶ δὲ τῆς φιλαδελφίας οὐ χρείαν ἔχομεν γράφειν ὑμῖν, αὐτοὶ γὰρ ὑμεῖς θεοδίδακτοί ἐστε εἰς τὸ ἀγαπᾶν ἀλλήλους,	De caritate autem fraternitatis non necesse habemus scribere vobis: ipsi enim vos a Deo didicistis ut diligatis invicem.	O zaś kochaniu braci nie potrzebę macie pisać wam, sami bowiem wy nauczeni przez Boga jesteście ku miłować jedni drugich; * Zamiast: "swego".
καὶ γὰρ ποιεῖτε αὐτὸ εἰς πάντας τοὺς ἀδελφοὺς τοὺς ἐν ὅλῃ τῇ Μακεδονίᾳ. παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, περισσεύειν μᾶλλον	Etenim illud facitis in omnes fratres in universa Macedonia. Rogamus autem vos, fratres, ut abundetis magis,	i bowiem czynicie to względem wszystkich braci, [(tych)] w całej Macedonii. Zachęcamy zaś was, bracia, (by) obfitować bardziej, Prawdopodobnie tylko o współwyznawcach.
καὶ φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχάζειν καὶ πράσσειν τὰ ἴδια καὶ ἐργάζεσθαι ταῖς χερσὶν ὑμῶν, καθὼς ὑμῖν παρηγγείλαμεν,	et opera detis ut quieti sitis, et ut vestrum negotium agatis, et operemini manibus vestris, sicut præcepimus vobis:	i uważać za szacowne być cichym, i działać swoje, i pracować [swoimi] rękami waszymi, jak wam nakazaliśmy,
ἵνα περιπατῆτε εὐσχημόνως πρὸς τοὺς ἔξω καὶ μηδενὸς χρείαν ἔχητε.	et ut honeste ambuletis ad eos qui foris sunt: et nullius aliquid desideretis.	aby postępowalibyście dostojnie względem (tych) z zewnątrz i nikogo* potrzebę (nie) mielibyście. * Możliwe też, "niczego".
Przyjście Pana
Οὐ θέλομεν δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, περὶ τῶν κοιμωμένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα.	Nolumus autem vos ignorare fratres de dormientibus, ut non contristemini sicut et ceteri, qui spem non habent.	Nie chcemy zaś, (by) wy nie wiedzieć, bracia, o zasypiających, aby nie smucilibyście się jak i pozostali, (ci) nie mający nadziei. Składniej: "żebyście nie wiedzieli". ** Metafora śmierci.
εἰ γὰρ πιστεύομεν ὅτι Ἰησοῦς ἀπέθανεν καὶ ἀνέστη, οὕτως καὶ ὁ θεὸς τοὺς κοιμηθέντας διὰ τοῦ Ἰησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ.	Si enim credimus quod Jesus mortuus est, et resurrexit: ita et Deus eos qui dormierunt per Jesum, adducet cum eo.	Jeśli bowiem wierzymy, że Jezus umarł i wstał, tak i Bóg (tych), (którzy zasnęli) dla Jezusa, poprowadzi razem z Nim. O zmartwychwstaniu.
Τοῦτο γὰρ ὑμῖν λέγομεν ἐν λόγῳ κυρίου, ὅτι ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας·	Hoc enim vobis dicimus in verbo Domini, quia nos, qui vivimus, qui residui sumus in adventum Domini, non præveniemus eos qui dormierunt.	To bowiem wam mówimy w słowie Pana, że my żyjący. nadal pozostawiani na przybycie Pana nie przybędziemy pierwsi (niż) (ci) (którzy zasnęli);
ὅτι αὐτὸς ὁ κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι θεοῦ, καταβήσεται ἀπ᾽ οὐρανοῦ καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον,	Quoniam ipse Dominus in jussu, et in voce archangeli, et in tuba Dei descendet de cælo: et mortui, qui in Christo sunt, resurgent primi.	że sam Pan na wezwanie. na głos archanioła i na trąbę Boga zejdzie z nieba. i martwi w Pomazańcu wstaną (z martwych) najpierw,
ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ κυρίου εἰς ἀέρα· καὶ οὕτως πάντοτε σὺν κυρίῳ ἐσόμεθα.	Deinde nos, qui vivimus, qui relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubibus obviam Christo in aëra, et sic semper cum Domino erimus.	następnie my żyjący, nadal pozostawiani, równocześnie razem z nimi zostaniemy porwani w chmurach na spotkanie Pana w powietrze; i tak każdej chwili razem z Panem będziemy.
Ὥστε παρακαλεῖτε ἀλλήλους ἐν τοῖς λόγοις τούτοις.	Itaque consolamini invicem in verbis istis.	Tak że zachęcajcie jedni drugich przez słowa te.

5

Końcowe polecenia
Περὶ δὲ τῶν χρόνων καὶ τῶν καιρῶν, ἀδελφοί, οὐ χρείαν ἔχετε ὑμῖν γράφεσθαι,	De temporibus autem, et momentis, fratres, non indigetis ut scribamus vobis.	O zaś czasach i stosownych porach, bracia, nie potrzebę macie wam pisać,
αὐτοὶ γὰρ ἀκριβῶς οἴδατε ὅτι ἡμέρα κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται.	Ipsi enim diligenter scitis quia dies Domini, sicut fur in nocte, ita veniet:	sami bowiem dokładnie wiecie, że dzień Pana jak kradnący w nocy, tak przychodzi.
ὅταν λέγωσιν, Εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια, τότε αἰφνίδιος αὐτοῖς ἐφίσταται ὄλεθρος ὥσπερ ἡ ὠδὶν τῇ ἐν γαστρὶ ἐχούσῃ, καὶ οὐ μὴ ἐκφύγωσιν.	cum enim dixerint, Pax et securitas: tunc repentius eis superveniet interitus, sicut dolor in utero habenti, et non effugient.	Kiedy mówić będą: "Pokój i niezawodność", wtedy niespodziewana (na) nich nadciąga zagłada, jak właśnie bóle porodowe (na) w łonie mającą, i nie wymkną się.
ὑμεῖς δέ, ἀδελφοί, οὐκ ἐστὲ ἐν σκότει, ἵνα ἡ ἡμέρα ὑμᾶς ὡς κλέπτης καταλάβῃ·	Vos autem, fratres, non estis in tenebris, ut vos die illa tamquam fur comprehendat:	Wy zaś, bracia, nie jesteście w ciemności, aby dzień* was jak kradnący** złapałby, * O dniu powtórnego przyjścia Chrystusa Pana. ** Inna lekcja: "kradnących"; sens: zaskakujący. Metafora złodzieja.
Usunąwszy jeden niepotrzebny powód smutku, tzn. zbyteczną troskę o los zmarłych w chwili paruzji, z kolei przechodzi Paweł do drugiego: nie należy się poddawać zniechęceniu czy apatii, gdyż nie wiadomo, kiedy nadejdzie dzień Pański. Zarówno samo określenie: "dzień Pański", jak i metaforę obrazującą niepewność dnia jego przyjścia zaczerpnął Paweł z katechezy synoptycznej (Mt 24.36-44; Mk 13.32; Lk 12.39), która zapożyczyła je - przynajmniej wyrażenie "dzień Pański" jako modyfikację zwrotu "dzień Jahwe" - ze ST (por. Am 5.18-20; Ez 30.2-3; Ml 4.1). Ze ST również pochodzi przenośnia dotycząca niewiasty rodzącej (Jr 4.31). Od samego początku idea owej niepewności dnia paruzji jest tak przedstawiana, żeby wierni stale mieli się na baczności i żeby się nie dali zaskoczyć.
πάντες γὰρ ὑμεῖς υἱοὶ φωτός ἐστε καὶ υἱοὶ ἡμέρας. οὐκ ἐσμὲν νυκτὸς οὐδὲ σκότους·	omnes enim vos filii lucis estis, et filii diei: non sumus noctis, neque tenebrarum.	wszyscy bowiem wy synami światła jesteście i synami dnia. Nie jesteśmy nocy ani ciemności;
ἄρα οὖν μὴ καθεύδωμεν ὡς οἱ λοιποὶ ἀλλὰ γρηγορῶμεν καὶ νήφωμεν.	Igitur non dormiamus sicut et ceteri, sed vigilemus, et sobrii simus.	zatem więc nie śpijmy jak pozostali, ale czuwajmy i bądźmy trzeźwi.
οἱ γὰρ καθεύδοντες νυκτὸς καθεύδουσιν καὶ οἱ μεθυσκόμενοι νυκτὸς μεθύουσιν·	Qui enim dormiunt, nocte dormiunt: et qui ebrii sunt, nocte ebrii sunt.	Bo śpiący nocą śpią, i upijający się nocą są pijani. Metafora człowieka nietrzeźwego.
ἡμεῖς δὲ ἡμέρας ὄντες νήφωμεν ἐνδυσάμενοι θώρακα πίστεως καὶ ἀγάπης καὶ περικεφαλαίαν ἐλπίδα σωτηρίας·	Nos autem, qui diei sumus, sobrii simus, induti loricam fidei et caritatis, et galeam spem salutis:	My zaś dnia będąc bądźmy trzeźwi, wdziawszy na siebie pancerz wiary i miłości i (jako) hełm nadzieję zbawienia;
ὅτι οὐκ ἔθετο ἡμᾶς ὁ θεὸς εἰς ὀργὴν ἀλλὰ εἰς περιποίησιν σωτηρίας διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ	quoniam non posuit nos Deus in iram, sed in acquisitionem salutis per Dominum nostrum Jesum Christum,	bo nie umieścił nas Bóg ku gniewowi, ale ku pozyskaniu dla siebie zbawienia przez Pana naszego, Jezusa Pomazańca,
τοῦ ἀποθανόντος ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα εἴτε γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν ἅμα σὺν αὐτῷ ζήσωμεν.	qui mortuus est pro nobis: ut sive vigilemus, sive dormiamus, simul cum illo vivamus.	umarłego za nas aby, czy to czuwalibyśmy, czy to spalibyśmy, równocześnie razem z Nim żylibyśmy.
Διὸ παρακαλεῖτε ἀλλήλους καὶ οἰκοδομεῖτε εἷς τὸν ἕνα, καθὼς καὶ ποιεῖτε.	Propter quod consolamini invicem, et ædificate alterutrum, sicut et facitis.	Dlatego zachęcajcie jedni drugich i budujcie jeden jednego, jak i czynicie.
Ἐρωτῶμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας ἐν ὑμῖν καὶ προϊσταμένους ὑμῶν ἐν κυρίῳ καὶ νουθετοῦντας ὑμᾶς	Rogamus autem vos, fratres, ut noveritis eos qui laborant inter vos, et præsunt vobis in Domino, et monent vos,	Prosimy zaś was, bracia, (by) wiedzieć (o) trudzących się wśród was i (o) stawianych na czele was w Panu i (o) kładących do rozumu wam,
καὶ ἡγεῖσθαι αὐτοὺς ὑπερεκπερισσοῦ ἐν ἀγάπῃ διὰ τὸ ἔργον αὐτῶν. εἰρηνεύετε ἐν ἑαυτοῖς.	ut habeatis illos abundantius in caritate propter opus illorum: pacem habete cum eis.	i (by) uznawać ich ponad wszelką miarę w miłości z powodu dzieła ich. Zachowujcie pokój wśród siebie samych.
παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους, παραμυθεῖσθε τοὺς ὀλιγοψύχους, ἀντέχεσθε τῶν ἀσθενῶν, μακροθυμεῖτε πρὸς πάντας.	Rogamus autem vos, fratres, corripite inquietos, consolamini pusillanimes, suscipite infirmos, patientes estote ad omnes.	Zachęcamy zaś was. bracia, kładźcie do rozumu nie trzymającym szyku, pocieszajcie małodusznych, podtrzymujcie nie mających siły, bądźcie wielkoduszni względem wszystkich.
ὁρᾶτε μή τις κακὸν ἀντὶ κακοῦ τινι ἀποδῷ, ἀλλὰ πάντοτε τὸ ἀγαθὸν διώκετε εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς πάντας.	Videte ne quis malum pro malo alicui reddat: sed semper quod bonum est sectamini in invicem, et in omnes.	Patrzcie, aby nie ktoś zła za zło komuś oddałby, ale każdej chwili dobro ścigajcie [i] względem jedni drugich i względem wszystkich.
Πάντοτε χαίρετε,	Semper gaudete.	Każdej chwili radujcie się,
ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε,	Sine intermissione orate.	nieustannie módlcie się,
ἐν παντὶ εὐχαριστεῖτε· τοῦτο γὰρ θέλημα θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ εἰς ὑμᾶς.	In omnibus gratias agite: hæc est enim voluntas Dei in Christo Jesu in omnibus vobis.	w każdym* dziękujcie, to bowiem wolą Boga w Pomazańcu Jezusie względem was. * Sens: w każdym miejscu, w każdej okoliczności, każdej chwili.
τὸ πνεῦμα μὴ σβέννυτε,	Spiritum nolite extinguere.	Ducha nie gaście,
προφητείας μὴ ἐξουθενεῖτε,	Prophetias nolite spernere.	prorokowań nie za nic miejcie;
πάντα δὲ δοκιμάζετε, τὸ καλὸν κατέχετε,	Omnia autem probate: quod bonum est tenete.	wszystko zaś* próbujcie, piękno* nabywajcie, * Niektóre rękopisy nie posiadają partykuły "zaś". Sens: poddawajcie próbie. * Chodzi o piękno moralne.
ἀπὸ παντὸς εἴδους πονηροῦ ἀπέχεσθε.	Ab omni specie mala abstinete vos.	od każdej postaci niegodziwości powstrzymujcie się.
Αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη.	Ipse autem Deus pacis sanctificet vos per omnia: ut integer spiritus vester, et anima, et corpus sine querela in adventu Domini nostri Jesu Christi servetur.	Sam zaś Bóg pokoju oby uświęcił was (jako) całkowicie dojrzałych i w pełni wyposażonym* wasz duch, i dusza, i ciało nienagannie na przybycie Pana naszego, Jezusa Pomazańca, oby zostały ustrzeżone. * Sens: nienaruszonym, nieuszczuplonym.
πιστὸς ὁ καλῶν ὑμᾶς, ὃς καὶ ποιήσει.	Fidelis est, qui vocavit vos: qui etiam faciet.	Wiernym Powołujący was, Ten i uczyni.
Ἀδελφοί, προσεύχεσθε περὶ ἡμῶν.	Fratres, orate pro nobis.	Bracia, módlcie się [i] za nas. Niektóre rękopisy nie posiadają spójnika "i".
Ἀσπάσασθε τοὺς ἀδελφοὺς πάντας ἐν φιλήματι ἁγίῳ.	Salutate fratres omnes in osculo sancto.	Pozdrówcie braci* wszystkich przez pokochanie święte. * O współwyznawcach.
Ἐνορκίζω ὑμᾶς τὸν κύριον ἀναγνωσθῆναι τὴν ἐπιστολὴν πᾶσιν τοῖς ἀδελφοῖς.	Adjuro vos per Dominum ut legatur epistola hæc omnibus sanctis fratribus.	Poprzysięgam was (na) Pana, (by) zostać odczytany (ten) list* wszystkim braciom*. Składniej: "by list ten został odczytany". ** O współwyznawcach. Inna lekcja zamiast "braciom": "świętym"; "świętym braciom".
Ἡ χάρις τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μεθ᾽ ὑμῶν.	Gratia Domini nostri Jesu Christi vobiscum. Amen.	Łaska Pana naszego Jezusa Pomazańca z wami. Inna lekcja: "wami. Amen".